W przypadku „dobrego cholesterolu” wskazane jest, by jego ilość była większa lub równa 45 mg/dl (40 mg/dl u kobiet). „Zły cholesterol” nie może zaś przekraczać 115 mg/dl. Należy mieć na uwadze, że niektóre choroby i przyjmowane leki mogą zaburzać podane normy cholesterolu, dlatego wyniki lipidogramu zawsze powinny zostać Kiedy „złego” cholesterolu zaczyna być we krwi za dużo, odkłada się on w ścianach naczyń krwionośnych i powoli je zwęża. W konsekwencji powstają zaburzenia układu krążenia, co prowadzić może do miażdżycy, a w najgorszym wypadku – zawału serca lub udaru mózgu. Jakie mogą być przyczyny rozwoju miażdżycy u najmłodszych? Farmaceutyki nadają się do regularnego i długotrwałego stosowania. W Polsce leczenie prowadzi się głównie za pomocą 3 grup substancji: Statyny - hamują syntezę cholesterolu w wątrobie oraz wychwytują zły cholesterol LDL. Zaleca się je stosować na noc, ponieważ właśnie wtedy produkcja cholesterolu w organizmie jest największa. Dodatkowo wspomagają prawidłowy metabolizm tłuszczów w organizmie człowieka, co przyczynia się do tego, że poziom cholesterolu we krwi nie przekracza określonej normy. Leki na cholesterol bardzo często zawierają w swoim składzie sterole roślinne, które ograniczają możliwość wchłaniania się tego tłuszczu w jelicie cienkim. . Podwyższony poziom cholesterolu LDL we krwi może zwiększać ryzyko choroby Alzheimera. Obecność cząsteczek cholesterolu w złogach beta-amyloidu może przyspieszać proces postępowania schorzenia, powodując uszkodzenia tkanki mózgowej. Choroba Alzheimera jest postępującą chorobą neurodegeneracyjną, która występuje u osób po 50. roku życia. Objawia się zaburzeniami pamięci oraz prowadzi do niedołęstwa. 1. Cholesterol a choroba Alzheimera Najnowsze badania sugerują, że podwyższony poziom cholesterolu LDL we krwi zwiększa ryzyko rozwoju choroby Alzheimera. Pracownicy naukowi Uniwersytetu Kyushu w Japonii zbadali mózgi 147 osób – 76 mężczyzn i 71 kobiet w wieku pomiędzy 40. a 79. rokiem życia. Spośród tych osób, 34%. miało objawy demencji za życia. Demencja jest jednym z objawów choroby Alzheimera. W mózgu 86% wszystkich przebadanych osób mających wysoki poziom cholesterolu (>5,8 mmol/l) występowały blaszki beta-amyloidu. Natomiast zmiany degeneracyjne świadczące o rozwoju choroby występowały zaledwie u 62% osób z niskim poziomem cholesterolu. Mimo że cholesterol LDL jest obecny w blaszkach beta-amyloidu, dokładnie nie jest poznane, w jaki sposób wpływa na rozwój choroby. Zobacz film: "Choroby neurologiczne jako przyczyny depresji" Ponadto w trakcie badań zauważono, że nie tylko wysoki poziom cholesterolu LDL może powodować chorobę Alzheimera, ale również występowanie w organizmie insulinooporności. Jednakże, podobnie jak w przypadku cholesterolu LDL, związek pomiędzy insulinoopornością a chorobą Alzheimera nie jest dokładnie poznany. 2. Cholesterol LDL a zdrowie W organizmie człowieka występuje kilka frakcji cholesterolu. Najważniejsze z nich to lipoproteina LDL, potocznie zwana „złym cholesterolem”, oraz lipoproteina HDL – określana mianem „dobrego cholesterolu”. Zarówno cholesterol LDL, jak i HDL pełnią w organizmie ważne funkcje. Frakcja LDL transportuje cholesterol z wątroby do wszystkich komórek organizmu. Z kolei cholesterol HDL transportuje nadmiar cholesterolu z organizmu do wątroby, gdzie ulega wydaleniu z solami żółciowymi do jelit. W organizmie człowieka cholesterol jest niezbędny do syntezy hormonów płciowych oraz witaminy D. Ponadto buduje błony komórkowe oraz osłonki mielinowe, które warunkują prawidłową pracę układu nerwowego. Podwyższony poziom cholesterolu LDL jest najczęściej spowodowany zbyt dużą ilością w diecie produktów bogatych w cholesterol, czyli mięsa, zwłaszcza wieprzowiny oraz podrobów (wątróbka, serca, nerki). Duże ilości cholesterolu są również obecne w żółtym serze, maśle, śmietanie, jajach oraz ciastach tortowych. Do tej pory uważano, że wysoki poziom cholesterolu LDL prowadzi do rozwoju chorób układu krążenia (miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego). Jednakże najnowsze badania wykazały, że hiperlipoproteinemia zwiększa ryzyko rozwoju choroby Alzheimera. Dlatego też bardzo ważna jest profilaktyka: stosowanie odpowiedniej diety ubogiej w tłuszcze, a zarazem bogatej w błonnik i flawonoidy oraz regularna aktywność fizyczna w postaci spacerów, biegania, nordic walking, pływania. Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Aneta Kościołek Dietetyk, biotechnolog, specjalista ds. zdrowia publicznego. Doktorantka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. fot. Adobe Stock Cholesterol to ważny budulec komórek w organizmie. W większości produkuje go wątroba, ale dostarczany jest też z pożywieniem. Na cholesterol całkowity składają się: cholesterol LDL, cholesterol HDL oraz trójglicerydy. Warto regularnie dbać o poziom cholesterolu, bo przekroczenie norm cholesterolu może skończyć się zawałem serca lub udarem mózgu. Cholesterol - badanie Skierowanie na badanie może dać internista. Prywatnie kosztuje ono od ok. 8-10 zł (wariant podstawowy, tj. cholesterol całkowity), do ok. 25-40 zł za tzw. pełny lipidogram. Jeśli do tej pory nie robiłaś sobie takich testów, pora to zmienić. Okazuje się, że coraz młodsi ludzie cierpią na nadmiar cholesterolu i związane z tym powikłania (miażdżycę, chorobę wieńcową, udar czy zawał serca). Wynik badania pokaż lekarzowi - to on powinien go zinterpretować - biorąc przy tym pod uwagę nie tylko normy cholesterolu, ale też: aktualny stan zdrowia, obciążenie dziedziczne cukrzycą czy chorobami układu krążenia, zgubne dla serca nawyki (palenie papierosów, nadużywanie alkoholu) , wiek i płeć (mężczyźni są z natury bardziej obciążeni chorobami serca, kobiety doganiają zaś ich w tym po przejściu menopauzy). Cholesterol - norma Wspomniane kryteria mają wpływ na to, czy znajdziesz się w grupie, która może sobie pozwolić na posiadanie nieco wyższego cholesterolu, czy przeciwnie – powinna pieczołowicie go zbijać, bo ze względu na podwyższone ryzyko sercowe normy musi mieć wyśrubowane. Jak to wygląda w praktyce? Cholesterol - normy dla osoby zdrowej Cholesterol całkowity 40 mg/dl (lub > 1,0 mmol/l). HDL u kobiety >45 mg/dl (lub > 1,2 mmol/l) . Triglicerydy 1,7 mmol/l). Więcej o badaniach krwi:Co wpływa na wyniki badań krwi - 9 czynników fałszujących wynikiBadanie krwi na czczo - przed którymi nie wolno jeść?Morfologia krwi: interpretacja wyników badań - 22 parametry (normy i opis) Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem! Tłuszcze (lipidy) przyjmujemy wraz z pożywieniem. Stanowią one jedno ze źródeł energii dla naszego organizmu, są nośnikami witamin, służą do budowy błon komórkowych czy syntezy niektórych hormonów. Spożyty tłuszcz, przy udziale kwasów żółciowych i enzymów trawiennych, podlega w przewodzie pokarmowym przemianie w maleńkie cząsteczki możliwe do wchłonięcia przez organizm. W surowicy krwi tłuszcz wiąże się z cząsteczkami białka – powstają tzw. lipoproteiny. Zawartość lipidów we krwi możemy ocenić laboratoryjnie, określając tzw. lipidogram. Do przeprowadzenia oznaczenia potrzebna jest próbka krwi osoby badanej. Lipidogram obejmuje poziom cholesterolu ogólnego, LDL (lipoproteina o niskiej gęstości), HDL (lipoproteina o wysokiej gęstości) i trójglicerydów. Prawidłowy poziom choresterolu całkowitego we krwi według ustaleń WHO nie powinien przekraczać 180 mg/dl (Tabela 1). Wielu lekarzy, szczególnie w Stanach Zjednoczonych, twierdzi jednak z całym przekonaniem, że poziom cholesterolu nie powinien przekraczać normy: 100 + wiek osoby badanej mg/dl i nie więcej jak 160 mg/dl. Na czym opierają oni swoje przekonanie? Otóż setki przeprowadzonych w ostatnich latach badań na temat cholesterolu i rozwoju miażdżycy wykazały, że w społeczeństwach, w których przeciętnie poziom cholesterolu waha się w granicach 70–140 mg/dl nieznana jest choroba miażdżycowa i nie spotykane są zawały i udary. Tam, gdzie cholesterol utrzymuje się na poziomie 140–180 mg/dl ryzyko miażdżycy, choć niewielkie, ale już występuje. Natomiast w społeczeństwach, w których cholesterol wynosi przeciętnie w granicach 180–300 i więcej, schorzenia o podłożu miażdżycowym, jak choroba wieńcowa, zawały, udary mózgu występują zawsze na skalę epidemiczną, tak jak w Polsce (Tabela 2). Drugim obok cholesterolu niezależnym czynnikiem zawałów i udarów jest poziom trójglicerydów we krwi. Nazwa pochodzi stąd, że trzy cząsteczki kwasów tłuszczowych łączone są z jedną cząsteczką glicerolu i w tej formie transportowane są we krwi. Trójglicerydy powodują sklejanie i łamanie się czerwonych ciałek i płytek krwi. Poprzez to sprzyjają powstawaniu skrzepów wewnątrznaczyniowych, które mogą prowadzić do zupełnego zamknięcia już zwężonego naczynia krwionośnego. Zwężenie następuje na skutek odkładania się złogów miażdżycowych, a zupełne zamknięcie powoduje skrzep, powstaniu którego sprzyja wysoki poziom trójglicerydów. Istnieje też pogląd, że trójglicerydy sprzyjają odkładaniu się cholesterolu na ściankach naczynia. Prof. J. Scharffenberg z Uniwersytetu Loma Linda w Kalifornii uważa, że poziom trójglicerydów we krwi nie powinien przekraczać wartości 100mg/dl. MARKERY RYZYKA ZAWAŁOWEGO Podwyższone stężenie we krwi substancji takich jak homocysteina, białko Creaktywne (CRP), fibrynogen i lipoproteina A świadczą o podwyższonym ryzyku zawału serca. Dlatego nazwano je markerami ryzyka zawałowego. Osobom z grupy ryzyka lekarze zalecają zbadanie ich poziomu. Do analizy wystarczy próbka krwi. Normy markerów ryzyka zawałowego: Homocysteina 5–15 mmol/l, CRP [lt] 2,5mg/l Fibrynoren [lt]500 mg/dl, Lipoproteina A [lt]30 mg/dl Tabela 1. Pożądane stężenie lipidów we krwi (wg WHO). Choresterol całkowity [lt]180 mg/dl ([lt]4,7 mmol/l) LDL [lt]100 mg/dl ([lt]2,6 mmol/l) HDL [gt]50 mg/dl (1,3 mmol/l) trójglicerydy [lt]100 mg/dl ([lt]1,2 mmol/l) Tabela 2. Poziom cholesterolu we krwi a ryzyko choroby wieńcowej. Poziom choresterolu mg/dl Ryzyko choroby wieńcowej 70—140 brak ryzyka 140—180 umiarkowane ryzyko 180—300 wysokie ryzyko Literatura: Jak obniżyć ciśnienie Krwi i poziom cholesterolu, Samuel L. DeShay, Bernice A. DeShay Profilaktyka chorób serca, John A. Scharffenberg

normy cholesterolu w japonii